فشار خون بالا در دندانپزشکی


فشار خون مهمترین بیماری معمولا شناخته شده در کل جهان می باشد و مرتبط با افزایش خطرات بیماری های قلبی و عروقی و مرگ و میر است. اکثر مبتلایان به فشار خون تحت کنترل نیستند. دندانپزشکان دارای نقش مهمی در غربالگری فشار خون شناسایی نشده و درک نشده دارند، که ممکن است منجر به بهبود در نظارت و درمان شود. در کل توصیه می شود که روش های دندانپزشکی اورژانسی در بیماران مبتلا به فشار خون بالای ۱۸۰/۱۱۰ mmHg اجتناب شود. به دلیل شیوع بالای بیماری و استفاده دارویی برای فشار خون، دندان پزشکان باید از عوارض جانبی خوراکی داروهای ضد فشار خون آگاه باشند. همچنین دندان پزشکان باید مدیریت تداخلات دارویی از داروهای ضدفشارخون با داروهایی که معمولا در طول ویزیت دندانی استفاده می کنند را در نظر بگیرند.

فشار خون بالا بیماری است که امروزه به دلایل مختلف بین مردم شایع شده است. افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند، نیروی که فشار خون به دیواره سرخرگ‌ها وارد می‌کند همیشه بسیار زیاد است و قلب برای پمپاژ خون باید بیشتر کار می‌کند.

فشار خون بر حسب میلی متر جیوه (mm Hg) اندازه‌گیری می‌شود. به طور کلی، فشار خون نرمال ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه یا بالاتر است. شخصی که برای مدت طولانی دارای فشار خونی بالاتر از این حد باشد، اصطلاحا به عنوان بیماری مبتلا به فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود و باید هر چه سریع‌تر به دنبال کمک فوری پزشک باشد.

در صورت درمان نشدن فشار خون و کنترل نکردن آن، احتمال خطر حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات جدی سلامتی را افزایش می‌دهد. هر فرد باید فشار خون خود را حداقل هر دو سال یک بار از سن ۱۸ سالگی چک کند. برخی از افراد نیز نیاز دارند سالی یک یا دو بار برای بررسی فشار خون به پزشک مراجعه کنند.

عادات سبک زندگی سالم، مانند سیگار نکشیدن، ورزش کردن و خوب غذا خوردن، می‌تواند به پیشگیری و درمان فشار خون بالا کمک کند. برخی افراد برای درمان فشار خون بالا به دارو نیاز دارند.

اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند، حتی اگر فشار خون به سطوح خطرناکی برسد. شما می‌توانید سال‌ها بدون هیچ علائمی با فشار خون بالا زندگی کنید. با این حال برخی از بیماران نیز وجود دارند که علائمی مانند سردرد، تنگی نفس و خونریزی بینی را از خود نشان می‌دهند. این علائم آنقدر مهم نیستند، زیرا معمولا تا زمانی که فشار خون بالا به مرحله شدید یا تهدید کننده زندگی نرسد، رخ نمی‌دهند.

بررسی فشار خون در ویزیت های دندانپزشکی یکی از ضروریات است!


بررسی فشار خون هم بخشی روتین از معاینات فیزیکی سالانه می باشد. اما در حال حاضر به عنوان یک استاندارد مراقبتی در مطب دندانپزشک به حساب می آیند. زمانی که بیمار به درمانگاه دندانپزشکی غرب تهران مراجعه می کند، انتظار دارد که قبل از انجام هرگونه خدمات دندانپزشکی، فشار خونش بررسی شود. به خاطر اینکه باید قبل از انجام هرگونه خدمات دندانپزشکی، فشار بیمار باید نرمال باشد. بررسی فشار خون بیمار به او اعلام می کند که فشار خونش بالاست یا خیر. شاید با بررسی فشار، کار دندانپزشکی بیمار به یک زمان دیگری محول شود، تا زمانی که فشارش به یک سطح نرمال برسد. با این بررسی هایی که انجام می شود، مزایای دیگری هم دنبالش هست.

آمپول بی حسی دندان و فشار خون


هر دندان‌پزشک باید قبل از شروع عمل از دارو‌های بی حسی استفاده کند. این داروها موجب بی حس شدن موضعی لثه شده و بدون آن‌ها عمل جراحی تقریبا امکان‌پذیر نیست. این آمپول‌های بی حسی دندان حاوی اپی نفرین هستند. داروهایی همچون اپی نفرین، با بی حس‌کننده‌های موضعی ترکیب می‌شوند تا سرعت جذب سیستمیک ماده بی حس‌کننده از محل تزریق را کاهش دهند. این امر هم موجب کاهش ضررهای ناشی از بیهوشی موضعی می‌شود و هم به افزایش زمان بی حس ماندن محل تزریق کمک می‌کند.

اپی نفرین ماده‌ای است که به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد و به عنوان بخشی از مکانیسم دفاع و مبارزه یا واکنش سریع بدن در شرایط اضطراری از غده‌های درون ریز ترشح می‌شود. اپی نفرین فشار خون را افزایش می‌دهد تا به بدن در واکنش و دفاع کمک کند.

هنگامی که دندانپزشک از یک آمپول بی حس کننده موضعی دندان یا کرم بی حس کننده حاوی اپی نفرین استفاده می‌کند، می‌تواند باعث افزایش فشار خون شما شود. اگر دندان‌پزشک فشار خون فرد را بررسی نکند و بدون اطلاع از سوابق پزشکی او از بی حس کننده موضعی استفاده کند، ممکن است فردی که مبتلا به فشار خون بالا است، در معرض خطر جدی قرار گیرد.

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، اغلب بیماران هیچ علامتی از فشار خون بالا ندارند و از آن بی خبرند. این که پزشک بتواند قبل انجام اقداماتی همچون لمینت، ایمپلنت یا کامپوزیت بداند بیمار در چه وضع سلامتی قرار دارد، بسیار مهم است. در حالی که اثرات افزایش فشار خون و رسیدن آن به نقطه حاد ممکن است همان لحظه بروز پیدا نکند، احتمالا بیمار در خانه یا علائمی از خود نشان دهد.

اگرچه امروزه مانعی برای مصرف داروهای منقبض‌کننده عروق مانند همین داروهای بی حسی موضعی وجود ندارد، اما احتمال تحریک عروق قلبی و افزایش فشار خون در پی تزریق آن‌ها هست. از این رو، در دندانپزشکی سعادت آباد از دوز رایج و مجاز اپی نفرین که ۰.۰۴ میلی گرم است، استفاده می‌کنند یا هنگامی که متوجه شدند بیمار به فشار خون بالا مبتلا است داروهای ضد فشار خون تجویز کنند؛ در این موارد، بهتر است به تداخلات دارویی توجه کنند.

فشار خون و بهداشت دهان


بیمارانی که فشار خون دارند ممکن است نتوانند یکسری خدمات دندانپزشکی را انجام دهند. تا زمانی که میزان فشارشان به یک حد نرمال برسد. انجام خدمات دندانپزشکی از جمله پرکردن دندان، عصب کشی دندانف کشیدن دندان یا غیره روی بالا رفتن فشار خیلی تاثیرگذارند. در نتیجه ممکن است باعث بروز حملات قلبی در بیمار شود. بسته به اینکه نتایج چه چیزی را نشان می دهد، دندانپزشکان بیماران را به اتاق اورژانس می فرستند یا توصیه می کنند که نزد پزشک برای درمان مراجعه کنند. بیماران باید به یاد داشته باشند که داروهای فشارخون هم روی سلامت دهان تاثیر می گذارند. برخی از این داروها منجر به مشکلاتی مثل خشکی دهان می شوند که دندان ها را در معرض خطر پوسیدگی قرار می دهد. بیمارانی که فشار خون دارند، ممکن است تحت تاثیر ماده بیحسی هم قرار گیرند، که موقتا عروق خونی را منقبض می کند. در برخی موارد هم استفاده از این مواد بیحسی باید محدود شود. این گونه از بروز موارد اورژانسی پزشکی یا عوارض ناشی از آن مثلا بالا رفتن فشارخون جلوگیری می شود.

دندان عقل و فشار خون


بیمارانی که از فشار خون رنج می‌برند ممکن است نتوانند از خدمات دندان‌پزشکی بهره ببرد. به طور کلی، دندان‌پزشکان فرآیندهای پزشکی را روی افرادی که فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بالا داشته باشند، انجام نمی‌دهند. علاوه بر لمینت، کامپوزیت و ایمپلنت که برای بیماران مبتلا به فشار خون خطرناکند، یکی از اعمالی که می‌تواند آسیب‌های جدی برای چنین بیمارانی به دنبال داشته باشد، کشیدن دندان است.

کشیدن دندان به طور معمول منجر به خونریزی زیادی در لثه و استخوان فرد می شود و وقتی فشار خون بالاتر از حد مجاز خود یعنی ۱۲۰/۸۰ باشد، خونریزی شدیدتر هم می‌شود. به همین علت، در بیماران مبتلا به فشار خون می‌تواند بسیار خطرناک باشد. اگر فشار خون شما بیش از حد بالا باشد، دندانپزشک شما تا زمانی که مراقبت‌های پزشکی از پزشک خود دریافت نکرده و فشار خون خود را تنظیم نکنید، دندان شما را نمی‌کشد. کشیدن دندان در این حالت می‌تواند منجر به التهاب لثه و تخریب ساختار دندان‌های کناری، که دندان نگهدارنده نام دارد، شود. همچنین باعث لق شدن و احتمالا افتادن دندان‌ها شود. علاوه بر این، به دلیل خون‌ریزی زیاد خطر حمله قلبی و سکته را نیز به دنبال دارد.

دندانپزشک‌ها معمولا برای جلوگیری از این امر هنگام مواجه با بیمار مبتلا به فشار خون از بی حس‌کننده موضعی مانند نووکائین بدون اپی نفرین استفاده کند. چرا که اپی نفرین موجود در بی حس‌کننده موضعی ممکن است به جلوگیری از خونریزی کمک می‌کند، اما می‌تواند باعث افزایش قابل توجه فشار خون شود.

تاثیر لیدوکائین بر فشار خون


لیدوکائین، که گاهی به آن لیگنوکائین نیز گفته می‌شود، دارویی است که برای بی حس کردن ناحیه خاصی از بافت استفاده می‌شود. برای برای تاثیرگذاری بیشتر این دارو، می‌توان آن را با مقادیر کمی اپی نفرین مخلوط کرد. این امر می‌تواند به کاهش خونریزی و ماندگاری طولانی‌تر اثر بی حسی کمک کند. لیدوکائین به عنوان یک دارو برای تسکین درد و اسپاسم عروقی استفاده می‌شود.

در دندانپزشکی از این دارو می‌توان به عنوان بی حس‌کننده نیز استفاده کرد. لیدوکائین به سرعت عمل می‌کند؛ حدود ۴ دقیقه طول می‌کشد تا اثر بی حسی آن بروز پیدا کند. مدت زمان ماندگاری آن نیز در صورت تزریق، بعد از ۴ دقیقه، می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا سه ساعت باشد.

لیدوکائین یکی از رایجترین بی حس کنندههای موضعی مورد استفاده در دندانپزشکی است. بسته به نوع درمان انجام شده و ناحیه دهانی که روی آن کار می‌شود، آن را برای انجام فرآیندهای مختلف دندان‌پزشکی تجویز می‌‌کنند. استفاده از لیدوکائین می‌تواند مزیت‌های بی‌شماری در دندان‌پزشکی داشته باشد که از بین آن‌ها می‌توان به اثر سریع، کاهش خونریزی در اثر بالا بردن آدرنالین و منقبض کردن عروق و همچنین دیر جذب شدن و ماندگاری بیشتر بی حسی، اشاره کرد.

در بسیاری از بیمارانی که دارای فشار خون بالاتر از حد مجاز بودند، استفاده از لیدوکائین چه به صورت تزریقی و چه به صورت استعمالی، باعث بالارفتن غیرطبیعی فشار خون و همچنین عوارض جانبی دیگر شد. اگر به این عارضه مبتلا هستید و برای انجام فرآیندهای پزشکی مانند ایمپلنت، لمینت یا هر عمل دیگری به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، حتما در این باره با او سخت بگویید.

آموزش نحوه اندازه گیری فشارخون


با توجه به مطالب فوق دانستیم که فشار خون بالا در دندانپزشکی میتواند مشکل ساز شود، حال به روش اندازه گیری فشار خون میپردازیم. جهت اندازه گیری فشار خون در بیماران مراجعه کننده به دندانپزشکی ابتدا استین فرد معاینه شونده را در قسمت بالای بازو جمع کنید.طوری که قسمت بالای بازو برهنه باشد.اگر فشارخون بیمار را در حالت نشسته می گیرید دست بیار باید روی میز باشد.

برای تشخیص فشار خون بالا در دندانپزشکی، دستگاه فشار سنج را نزدیک بازویی که می خواهید فشار خون بگیرید قرار دهید.بازو بند فشارسنج را روی بازوی بیمار ببندید.لبه تحتانی بازوبند باید ۲ الی ۳ میلی متر بالاتر از چین ارنج باشد.فرد معاینه کننده باید وضعیت مناسبی نسبت به میز معاینه داشته باشد.اگر از فشارسنج جیوه ای استفاده می شود ستون جیوه باید جلوی چشم معاینه کننده یا همان دندانپزشک باشد.دندانپزشک باید نبض مچ دست را با انگشت اشاره حس کندو پیچ پمپ را باید بست و بازو بند را باد کنید.تا به حداکثر سطح باد کردن برسد.

سپس به اهستگی پیچ بازو بند را باز کنید اولین صدایی که در گوش شنیده می شود این صدا صدای فشار سیستولی یا ماکزیمم است.تخلیه باد بازو بند را ادامه دهید تا دیگر صدای واضحی نشنوید یا صدا خفیف و کم کم قطع شود .این نقطه نشاندهنده فشار دیاستولی یا مینیمم است.

نکات مهم در اندازه گیری فشار خون در بیماران مراجعه کننده به دندانپزشکی

  • در افرادی که فشار خون منظمی ندارند و فشار آنها از ضربانی به ضربان دیگر تغییر می یابد چندین بار فشار خون رادر فواصل زمانی مشخص اندازه باید گرفت.
  • در افراد مسن باید فشار خون را در دو دست اندازه گرفت و اگر این فشار خون متفاوت بود رقم بیستر را به عنوان فشار خون باید در نظر گرفت.
  • در خانمهای باردار فشار خون را باید درحالت نشسته یا دراز کش به پهلوی چپ باید اندازه گرفت.
  • لازم است دستگاه فشار سنج هر شش ماه بررسی شوند تا از سلامت دستگاه مطمین شویم.
  • در افراد چاق اگر از بازوبند کوچک استفاده شود فشار سنج به طور کاذب بالا خوانده می شود و در صورتی که از بازوبند بزرگ استفاده شود فشار پایین خوانده می شود.
  • سوالات متداول در مورد فشار خون بالا در دندانپزشکی
    1. آیا دندان درد باعث افزایش فشار خون می شود؟
    بله! دندان درد می تواند باعث افزایش سطح اضطراب و استرس در فرد و بالا رفتن فشار خون شود. البته این عارضه موقتی بوده و مشکل فشار خون دائم را به همراه ندارد.
    2. افراد دارای فشار خون بالا از چه نوع ایمپلنتی می توانند استفاده کنند؟
    افراد دارای فشارخون بالا می‌توانند از هر دو روش ایمپلنت سنتی و فوری استفاده کنند. بعد از بررسی وضعیت آن ها، پزشک بهترین گزینه درمانی را پیشنهاد می دهد.
    3. آیا استفاده از لیدوکائین بر فشار خون تاثیر دارد؟
    استفاده از لیدوکائین چه به صورت تزریقی و چه به صورت استعمالی به دلیل وجود اپی نفرین، باعث بالا رفتن غیرطبیعی فشار خون و همچنین عوارض جانبی دیگر می شود.
    4. میزان فشار خون مجاز برای انجام کار‌های دندانپزشکی چقدر است؟
    فشار خون بالا در دندانپزشکی میتواند مشکل ساز باشد. میزان فشار خون ۱۸۰ روی ۱۱۰ میلی‌متر جیوه برای انجام کار‌های دندانپزشکی اورژانسی مجاز می‌باشد.
  • در ادامه به ده دلیل اصلی برای اندازه‌گیری فشار خون بیماران در مطب‌های دندانپزشکی پرداخته شده است:
  • 1. شناسایی بیماری‌های پنهانبسیاری از بیماران ممکن است از افزایش فشار خون خود بی‌خبر باشند. اندازه‌گیری فشار خون به طور منظم می‌تواند به شناسایی فشار خون بالا که هنوز تشخیص داده نشده است، کمک کند.
    2. افزایش امنیت بیمار
    فشار خون بالا می‌تواند خطر بروز عوارض حاد، مانند حمله قلبی یا سکته مغزی را در حین انجام عمل‌های دندانپزشکی افزایش دهد. اندازه‌گیری فشار خون قبل از اقدامات تهاجمی به دندانپزشک کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری داشته باشد.
    3. تنظیم دوز داروهای بی‌حسی
    برخی داروهای بی‌حسی حاوی اپی‌نفرین هستند که می‌توانند فشار خون را بالا ببرند. اگر دندانپزشک از وضعیت فشار خون بیمار آگاه باشد، می‌تواند دوز دارو را به درستی تنظیم کند.
    4. پیش‌بینی واکنش‌های بیمار به استرس
    درمان‌های دندانپزشکی گاهی اوقات استرس‌زا هستند و می‌توانند باعث تغییرات ناگهانی در فشار خون شوند. داشتن اطلاعات قبلی درباره فشار خون بیمار می‌تواند به دندانپزشک کمک کند تا در صورت لزوم اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهد.
    5. ارزیابی خطر بیهوشی
    بیمارانی که نیاز به بیهوشی دارند و فشار خون بالایی دارند، در معرض خطر بیشتری برای عوارض عوارض ناشی از بیهوشی هستند. اطلاع از وضعیت فشار خون می‌تواند به دندانپزشک کمک کند تا با همکاری تیم بیهوشی، ایمن‌ترین روش بیهوشی را برای بیمار انتخاب کند.
    6. کاهش خطر خونریزی
    در مواردی که بیمار دچار فشار خون بالا باشد، خطر خونریزی در جراحی‌های دندانپزشکی افزایش می‌یابد. اندازه‌گیری فشار خون می‌تواند به دندانپزشک کمک کند تا تمهیدات لازم برای کنترل خونریزی را اعمال کند.
    7. بهبود برنامه‌ریزی درمان
    شناخت فشار خون بیمار به دندانپزشک این امکان را می‌دهد که درمان‌ها را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که با وضعیت سلامت کلی بیمار سازگار باشد. این موضوع به خصوص در مورد بیماران مسن‌تر که ممکن است دارای شرایط پزشکی متعددی باشند، اهمیت بیشتری دارد.
    8. دقت در تشخیص‌های مرتبط با دهان و دندان
    برخی از مشکلات دندانی ممکن است تأثیراتی بر فشار خون داشته باشند و بالعکس. مثلاً بیماری‌های لثه که با التهاب شدید همراه هستند می‌توانند بر فشار خون تأثیر بگذارند. داشتن اطلاعات دقیق فشار خون می‌تواند به دندانپزشک کمک کند تا تشخیص‌های دقیق‌تری ارائه دهد.
    9. افزایش آگاهی بیمار
    وقتی دندانپزشکان در جریان معاینات دندانپزشکی فشار خون بیمار را اندازه‌گیری می‌کنند، این امر می‌تواند به بیماران کمک کند تا از وضعیت سلامت خود آگاه‌تر شوند و در نتیجه توجه بیشتری به مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی خود داشته باشند.
    10. همکاری بهتر بین دندانپزشک و پزشک
    اندازه‌گیری فشار خون در مطب دندانپزشکی می‌تواند به ایجاد ارتباط و همکاری بهتر بین دندانپزشک و پزشکان دیگر بیمار منجر شود. این همکاری برای مدیریت بهتر شرایط پزشکی بیمار که ممکن است بر درمان‌های دندانپزشکی تأثیر بگذارد، ضروری است. به این ترتیب، دندانپزشکان و پزشکان می‌توانند برنامه درمانی مناسب و جامعی را برای بیمار طراحی کنند که هم به سلامت دهان و دندان و هم به سلامت کلی بیمار کمک کند.
    موارد ذکر شده نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد اندازه‌گیری فشار خون در مطب‌های دندانپزشکی است و باید به عنوان یک استاندارد در تمامی مطب‌ها اجرا شود.